«To τέλος της Αυτοκρατορίας»
Διδακτικό σενάριο με χρήση των ΤΠΕ
στην διδακτική ενότητα της Ιστορίας
«Η Άλωση της Πόλης»
Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία Β΄ Γυμνασίου
Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες

•Κοινό θέμα όλων των δραστηριοτήτων του εκπαιδευτικού σεναρίου είναι η μελέτη των γεγονότων της άλωσης του 1453 μέσα από διαφορετικές πηγές. Κεντρικός άξονας είναι η αναζήτηση, επιλογή, ταξινόμηση, ανάλυση κειμενικού και οπτικού υλικού με στόχους να αναγνωριστούν και να προσδιοριστούν οι εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες που οδήγησαν το Βυζάντιο στην παρακμή και την πτώση.

•

Προσέγγιση

•

•Το εκπαιδευτικό σενάριο δεν προσεγγίζει την ιστορική γνώση ως συσσώρευση ιστορικών στοιχείων, αλλά, προσπαθεί σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις της ιστορικής εκπαίδευσης, να συνδέσει την ιστορική γνώση με την ιστορική μέθοδο.

•Οι δραστηριότητες του εκπαιδευτικού σεναρίου ακολουθούν τα εξής στάδια της ιστορικής διαδικασίας:

•1.Τη διατύπωση ιστορικών ερωτήσεων βάσει της προϋπάρχουσας κοινωνικής ιστορικής γνώσης.

•2. Τη συλλογή καταλοίπων και τη χρήση τους ως πηγών.

•3. Τη διατύπωση ερωτήσεων ως προς τις πηγές και την ερμηνεία τους ως μαρτυριών εντός του ιστορικού πλαισίου.

•4. Τη διαμόρφωση ιστορικών υποθέσεων και συμπερασμάτων με πρόθεση την αναδόμηση του παρελθόντος ως «ιστορικού» παρελθόντος.

•5. Τον εμπλουτισμό της κοινωνικής ιστορικής γνώσης, ο οποίος επανατροφοδοτεί την ιστορική σκέψη οδηγώντας ξανά στο πρώτο στάδιο, με τη διατύπωση νέων ερωτημάτων.

Διδακτικοί στόχοι

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας επιδιώκεται οι μαθητές:

· Να γνωρίσουν το γεγονότα που προηγούνται της άλωσης και να προσδιορίσουν τους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες που οδήγησαν το Βυζάντιο στην παρακμή και την πτώση αξιολογώντας τη σημασία τους.

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία επιδιώκεται γενικά οι μαθητές

· Να ενισχύσουν τη γνωστική τους ικανότητα σε θέματα ιστορικού περιεχομένου.

· Να κατανοήσουν, να ερμηνεύσουν και να προεκτείνουν ιστορικό περιεχόμενο.

· Να αναλύσουν στοιχεία και σχέσεις.

Φύλλο εργασίας 1

Ιστορικό πλαίσιο

1η Διδακτική ώρα

Πλοηγηθείτε στις επιλεγμένες ιστοσελίδες και απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/alosiKonstantinoupolis1453.htm

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=151537&ct=83&dt=25/05/2003

http://www.sansimera.gr/articles/145

• Με ποιες ενέργειες ο Μωάμεθ προετοίμασε την πολιορκία της Κων/πολης;
  
• Γιατί οι Βυζαντινοί στον αγώνα τους έμειναν αβοήθητοι από τα υπόλοιπα χριστιανικά κράτη;

• Μπορείτε να προσδιορίσετε τη θέση της Κωνσταντινούπολης στο χάρτη; Μπορείτε να περιγράψετε τη στρατηγική σημασία της Πόλης; Προσδιορίστε τη θέση της Κωνσταντινούπολης, του Βοσπόρου, της Θάλασσας του Μαρμαρά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας.

2η διδακτική ώρα

Αφού μελετήσετε το παρακάτω πόστερ και κάνετε κλικ στα εικονίδια-βίντεο, απαντήστε με συντομία στα ακόλουθα ερωτήματα:

•Πώς το ζήτημα των σχέσεων Βυζαντίου και Δύσης καθόρισε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της Πόλης;

•Ποια τεχνολογικά δεδομένα έδωσαν την υπεροχή στο Μωάμεθ κατά την πολιορκία;

•Ποια τύχη περίμενε τους πολιορκημένους;

Στις 21 Μαΐου ο Σουλτάνος έστειλε πρέσβη ζητώντας την παράδοση της πόλης με αντάλλαγμα την παραχώρηση της ελευθερίας στον Κωνσταντίνο και την αναγνώρισή του ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Αξιολογήστε την απόφασή του αυτοκράτορα να απορρίψει την πρόταση του σουλτάνου. Γιατί επέμεινε να υπερασπιστεί την Πόλη μέχρις εσχάτων ενώ του είχε δοθεί η δυνατότητα συνθηκολόγησης και αποχώρησης; Να διαβάσετε τον τελευταίο λόγο που απηύθυνε στο λαό της Πόλης (Παράθεμα ΙΙ). Τι στοιχεία συνάγετε από την ανάγνωσή σας;